Bạn có nghi ngờ rằng tòa nhà của mình đang gặp phải vấn đề về hệ thống sưởi hoặc thông gió không? Dù bạn đang đối mặt với các vấn đề hiện tại hay đang lập kế hoạch phòng tránh sự cố cho hệ thống HVAC, việc nhận biết các sự cố HVAC thường gặp có thể giúp bạn chủ động hơn trong việc duy trì kiểm soát nhiệt độ của cơ sở mình.
Rò rỉ chất làm lạnh
Hệ thống điều hòa không khí sử dụng chất làm lạnh để hấp thụ nhiệt và cung cấp không khí mát cho hệ thống. Đường ống chứa chất làm lạnh nối từ máy nén ở dàn ngoài với cuộn bay hơi ở dàn trong. Khi có rò rỉ ở đường ống này, lượng chất làm lạnh sẽ giảm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống. Lúc này, máy nén sẽ phải hoạt động liên tục vì nhiệt độ không đạt đến mức mong muốn để tự động ngắt, dẫn đến nguy cơ máy nén quá nhiệt hoặc thậm chí bị hỏng. Băng đóng trên ống và cuộn dây cũng có thể gây hỏng hóc nghiêm trọng cho hệ thống.
Dấu hiệu của rò rỉ chất làm lạnh bao gồm:
- Không khí từ các khe gió không mát như bình thường
- Hệ thống chạy quá mức
- Băng đóng trên ống chất làm lạnh
Hình 1. Băng đóng trên ống chất làm lạnh là dấu hiệu rò rỉ chất làm lạnh trong hệ thống HVAC
- Đường ống phát ra tiếng rít
- Thường xuyên kiểm tra cuộn dây, đường ống chất làm lạnh và máy nén có thể giúp phát hiện rò rỉ trước khi gây thiệt hại. Nếu nghi ngờ có rò rỉ, bạn có thể sử dụng thiết bị dò rò rỉ chất làm lạnh để xác định vị trí chính xác.
Tắc nghẽn đường ống
Hệ thống HVAC có các ống dẫn thoát nước để dẫn nước từ cuộn bay hơi ra ngoài. Nước ngưng tụ từ quá trình điều hòa không khí có thể tích tụ lại và nếu các ống này bị tắc nghẽn, nước sẽ bị dồn lại trong hoặc xung quanh hệ thống, gây hỏng hóc nghiêm trọng, đặc biệt khi vấn đề này không được xử lý kịp thời. Điều này không chỉ làm hỏng hệ thống mà còn gây thiệt hại nước cho tòa nhà.
Dấu hiệu tắc nghẽn đường ống bao gồm:
- Nước rò rỉ từ dàn lạnh trong nhà
- Không khí ẩm
- Nấm mốc hoặc gỉ sét xuất hiện gần hệ thống
Hình 2. Nấm mốc hoặc gỉ sét xuất hiện gần hệ thống là dấu hiệu tắc nghẽn đường ống trong hệ thống HVAC
- Kiểm tra khay nước và khu vực xung quanh dàn lạnh mỗi tháng. Việc xả ống thoát nước hàng năm có thể giúp ngăn ngừa tắc nghẽn, giúp hệ thống hoạt động tốt.
Vấn đề thông gió
Các vấn đề thông gió thường gặp ở hệ thống HVAC. Nếu có vật cản trong ống dẫn, không khí lạnh hoặc nóng sẽ không được phân phối đều khắp tòa nhà. Nguyên nhân gây tắc nghẽn bao gồm vật liệu cách nhiệt rơi vào, bụi bẩn hoặc cuộn dây và bộ lọc bẩn. Các ống dẫn cũng có thể bị hỏng và rò rỉ không khí, làm giảm hiệu suất của hệ thống. Vents cũng có thể bị chặn bởi các vật dụng như đồ nội thất hoặc thiết bị, hoặc bị bụi bám vào, gây cản trở luồng không khí.
Dấu hiệu của vấn đề ống dẫn bao gồm:
- Nhiệt độ không đồng đều trong các khu vực
- Hệ thống hoạt động nhiều hơn bình thường
- Chất lượng không khí trong nhà kém hơn
Hình 3. Hệ thống HVAC gặp vấn đề thông gió khiến chất lượng không khí trong nhà kém hơn
- Trước khi bật hệ thống, hãy kiểm tra các vị trí vents để đảm bảo không bị cản trở. Bạn cũng có thể tháo nắp vent và kiểm tra sơ bộ hệ thống ống dẫn để đảm bảo không có vật cản.
Vấn đề điện
Nếu hệ thống HVAC không hoạt động, có thể là do gián đoạn trong hệ thống điện. Điểm đầu tiên nên kiểm tra là cầu dao vì rất có thể hệ thống đã làm nổ cầu chì. Các bộ điều khiển (contactors) cũng thường gây ra sự cố. Đôi khi contactor bị kẹt, khiến hệ thống chạy liên tục. Ngoài ra, contactor bị mòn sẽ ngăn cản các kết nối điện, khiến dòng điện không chạy được toàn bộ mạch.
Dấu hiệu của vấn đề điện bao gồm:
- Hệ thống không bật
- Hệ thống chạy liên tục
- Có mùi cháy
Hình 4. Gián đoạn trong hệ thống điện khiến hệ thống HVAC không hoạt động
Bảo trì định kỳ các bộ phận điện có thể giúp ngăn ngừa sự cố điện. Thường xuyên kiểm tra và thay thế các bộ phận mòn, dây bị sờn hoặc hư hỏng sẽ đảm bảo hệ thống luôn trong tình trạng tốt nhất.
Rò rỉ khí ga
Trong số các sự cố về sưởi ấm, rò rỉ khí gas là nguy hiểm nhất. Nếu hệ thống sưởi chạy bằng khí tự nhiên, có nguy cơ xảy ra rò rỉ khí. Rò rỉ thường do vết nứt hoặc đứt gãy trong đường dẫn khí. Đây là vấn đề nghiêm trọng và cần được sửa chữa ngay lập tức vì rò rỉ khí có thể gây nổ.
Dấu hiệu của rò rỉ khí bao gồm:
- Mùi khí gas hoặc mùi trứng thối
Các nhà thầu HVAC chuyên nghiệp sẽ cung cấp dịch vụ kiểm tra, bao gồm việc kiểm tra đường dẫn khí để phát hiện nguy cơ tiềm ẩn. Ngăn ngừa rò rỉ trước khi xảy ra là cách bảo vệ an toàn tốt nhất.
Hình 5. Cần kiểm tra đường dẫn khí để phát hiện nguy cơ rò rỉ khí ga tiềm ẩn
Bảo trì và phòng ngừa sự cố
Kiểm tra hệ thống hàng năm, nếu có thể vào mùa nghỉ, để đảm bảo hệ thống luôn trong tình trạng hoạt động tốt nhất. Sửa chữa các vấn đề về sưởi ấm hoặc thông gió khi hệ thống không hoạt động sẽ giúp thực hiện các nâng cấp cần thiết mà không làm gián đoạn nhu cầu kiểm soát nhiệt độ trong tòa nhà.
Bảo trì phòng ngừa giúp hệ thống đạt hiệu suất tối đa và giúp bạn tránh phải thay thế hệ thống HVAC sớm hơn dự kiến.
