Các loại dầu bánh răng phổ biến và cách lựa chọn đúng
Dầu bánh răng được chia thành loại dùng cho xe và loại công nghiệp. Mỗi dòng có đặc tính bôi trơn và chịu tải khác nhau. Bài viết giúp doanh nghiệp chọn đúng loại dầu phù hợp thiết bị.
Dầu bánh răng là chất bôi trơn chuyên dụng giúp bảo vệ và duy trì hiệu suất truyền động của các hệ thống bánh răng trong công nghiệp và xe cơ giới. Việc lựa chọn đúng loại dầu bánh răng không chỉ phụ thuộc vào thiết bị mà còn liên quan đến điều kiện tải trọng, nhiệt độ và kiểu thiết kế bánh răng.
Phân loại dầu bánh răng
Dầu bánh răng là chất bôi trơn chuyên dụng giúp bảo vệ và duy trì hiệu suất truyền động của các hệ thống bánh răng trong công nghiệp và xe cơ giới. Việc lựa chọn đúng loại dầu bánh răng không chỉ phụ thuộc vào thiết bị mà còn liên quan đến điều kiện tải trọng, nhiệt độ và kiểu thiết kế bánh răng.
Hình 1. Các loại dầu bánh răng
Dầu bánh răng được chia thành hai loại chính là loại dùng cho xe cơ giới và loại dùng trong công nghiệp. Chính sự khác biệt về ứng dụng và môi trường hoạt động đã hình thành hai hướng phát triển riêng biệt cho dòng sản phẩm này. Dầu bánh răng cho xe thường xuất hiện trong hộp số, hộp lái và cầu truyền động, trong khi dầu công nghiệp được sử dụng để bôi trơn bánh răng thẳng, nghiêng, xoắn và trục vít trong các thiết bị sản xuất.
Các cấp độ dầu bánh răng
Dầu bánh răng cho xe cơ giới hiện nay bao gồm các cấp GL-3, GL-4 và GL-5, mỗi cấp được pha chế từ dầu gốc tinh luyện kết hợp phụ gia chịu cực áp, chống oxy hóa, chống tạo bọt và chống gỉ. Sự phân cấp rõ ràng giúp người dùng dễ dàng lựa chọn loại dầu phù hợp với tải trọng và điều kiện vận hành.
- GL-3: Thích hợp cho hộp số tay và bánh răng xoắn trong điều kiện tải nặng.
- GL-4: Dành cho bánh răng hypoid hoạt động ở mô-men cao tốc độ thấp.
- GL-5: Dùng cho hệ thống làm việc trong điều kiện khắc nghiệt có tải va đập cao.
Dầu bánh răng công nghiệp: kín và hở
Dầu bánh răng kín
Dầu bánh răng kín là loại dầu được sử dụng phổ biến trong hộp số kín với yêu cầu khắt khe về chống mài mòn và oxy hóa. Đặc điểm kỹ thuật và môi trường vận hành là hai yếu tố then chốt để phân biệt từng cấp độ dầu bánh răng kín.
- CKB: Dầu chống oxy hóa và gỉ tải nhẹ, sử dụng dầu khoáng tinh chế kết hợp chất chống oxy hóa và chống gỉ. Phù hợp cho các hệ thống truyền động có yêu cầu bôi trơn nhẹ.
- CKC: Dầu chịu cực áp tải trung bình, thích hợp cho các ngành như luyện kim, khai khoáng, giấy và đường. Sự bổ sung phụ gia chịu cực áp giúp tăng cường khả năng chống mài mòn ở tải trung bình.
- CKD: Dầu chịu cực áp tải nặng, có khả năng hoạt động ổn định ở nhiệt độ cao và tải trọng lớn. Sản phẩm được pha chế chuyên biệt để chịu nhiệt, chịu mài mòn tối đa trong điều kiện khắc nghiệt.
- CKE: Dầu bánh răng trục vít – bánh vít, dùng cho hệ thống truyền động có cấu trúc bánh vít – trục vít, với đặc tính bám dính và ổn định cao, đảm bảo hiệu quả truyền động êm và chính xác.
- CKS: Dầu tổng hợp hoặc bán tổng hợp cho môi trường nhiệt độ đặc biệt. Phù hợp cho điều kiện khắc nghiệt như môi trường cực lạnh, cực nóng hoặc thay đổi nhiệt liên tục. Tính năng chống oxy hóa và kháng hóa chất được ưu tiên hàng đầu.
- CKT: Dầu tổng hợp tải nặng cho nhiệt độ cực cao hoặc cực thấp, là phiên bản cao cấp hơn CKC, vẫn giữ gốc phụ gia tương tự nhưng cải thiện hiệu suất nhiệt độ. Lý tưởng cho hệ thống bánh răng chịu tải trong nhà máy thực phẩm, hóa chất, luyện kim.
Dầu bánh răng hở
Dầu bánh răng hở lại phục vụ cho các hệ thống bánh răng không có hộp kín hoặc bán kín, hoạt động ở tốc độ thấp và tải trọng cao. Với cơ chế bám dính đặc biệt, các loại dầu này thường dùng trong các máy móc có kết cấu bán mở hoặc không có hộp bảo vệ.
- CKH: Dầu mở thông thường chống oxy hóa và gỉ, thích hợp cho thiết bị có tải nhẹ đến trung bình, có khả năng chống oxy hóa và ăn mòn cơ bản. Thường dùng cho các máy đơn giản hoặc hệ thống không hoạt động liên tục.
- CKJ: Dầu mở tải trung bình chịu cực áp, có khả năng chịu mài mòn và tải tốt hơn CKH. Lý tưởng cho các hệ bánh răng lớn bán kín trong điều kiện vận hành ổn định nhưng vẫn có yêu cầu chịu lực.
- CKM: Dầu mở tải nặng dùng cho bánh răng lớn và cáp thép, chứa dung môi dễ bay hơi, để lại lớp màng dầu dày giúp bảo vệ lâu dài. Thường được sử dụng cho bánh răng lớn hở, máy nghiền, dây cáp trượt trong khai khoáng hoặc xây dựng.
Kết luận
Việc hiểu rõ từng loại dầu bánh răng giúp doanh nghiệp đưa ra lựa chọn tối ưu cho từng điều kiện vận hành cụ thể. Từ dầu bánh răng cho hộp số xe đến các dòng công nghiệp chuyên dụng như CKC hay CKD, mỗi loại đều đóng vai trò bảo vệ và kéo dài tuổi thọ thiết bị, góp phần đảm bảo hiệu suất và độ tin cậy trong sản xuất.
