Các loại máy khoan và cách chọn

Máy khoan là công cụ có thể thực hiện nhiều tác vụ như khoan lỗ hoặc siết vít trên các vật liệu khác nhau như gỗ, kim loại và nhựa. Có rất nhiều loại mũi khoan chuyên dụng, vì vậy việc lựa chọn sản phẩm cần phải cẩn thận.

Các loại máy khoan và đặc điểm

Máy khoan có nhiều sản phẩm khác nhau, từ loại nhỏ gọn, dễ sử dụng cho đến loại mạnh mẽ có thể thực hiện các công việc nặng. Điểm quan trọng trong việc xác định tính chất của máy khoan là phần mũi khoan, vì đây là phần tiếp xúc và tác động lên vật liệu. Hãy cùng xem qua các mũi khoan chuyên dụng thường được sử dụng trong các loại máy khoan điện phổ biến như máy khoan vặn vít hoặc máy khoan tác động.

Vật liệu cấu thành mũi khoan

Mũi khoan liền khối (Solid Drill)

Cấu tạo: Mũi khoan có cấu trúc cơ bản được tạo từ một loại vật liệu duy nhất.

Hình 1. Mũi khoan liền khối

Mũi khoan đầu rắn (Tip Solid Drill)

Cấu tạo: Chỉ phần đầu mũi khoan là được làm từ loại vật liệu khác.

Hình 2. Mũi khoan đầu rắn

Mũi khoan gắn lưỡi cắt (Tipped Drill)

Cấu tạo: Lưỡi cắt ở đầu mũi khoan được gắn thêm chất liệu siêu cứng như hợp kim. Nếu sử dụng lưỡi cắt có thể thay thế, nó được gọi là mũi khoan thay thế lưỡi (Throwaway Drill).

Hình 3. Mũi khoan gắn lưỡi cắt

Ứng dụng

Mũi khoan lõi (Core Drill)

Sử dụng: Dùng để gia công lỗ sơ bộ hoặc hoàn thiện lỗ đã gia công. Thường có 3 hoặc 4 rãnh và không có lưỡi cắt ở trung tâm mũi khoan.

Hình 4. Mũi khoan lõi

Mũi khoan kiểu reamer (Reamer Drill)

Sử dụng: Thường dùng để khoan các lỗ nông, đường kính mũi khoan nhỏ hơn so với phần thân cốt của nó.

Hình 5. Mũi khoan kiểu reamer

Mũi khoan bậc (Step Drill)

Sử dụng: Phù hợp để khoan lỗ có nhiều đường kính khác nhau. Có thể dùng để gia công lỗ vát mép.

Hình 6. Mũi khoan bậc

Mũi khoan định vị (Starting Drill)

Sử dụng: Dùng để định vị trước khi khoan lỗ và có thể dùng để vát mép sau khi khoan.

Hình 7. Mũi khoan định vị

Mũi khoan lỗ tâm (Center Drill)

Sử dụng: Được thiết kế để khoan lỗ tâm, dùng trên máy tiện hoặc máy mài.

Hình 8. Mũi khoan lỗ tâm

Hình dạng đặc biệt của thân khoan

Có những mũi khoan có thân được thiết kế đặc biệt tùy thuộc vào mục đích và điều kiện sử dụng. Ví dụ, loại có lỗ dầu (oil hole), loại nhiều rãnh (subland) với lưỡi cắt dẫn đầu có nhiều đường kính, hoặc loại có rãnh phẳng với độ rộng mỏng hơn.

Cấu trúc xoắn

Có hai loại khoan: mũi khoan xoắn phải (right-hand twist) và mũi khoan xoắn trái (left-hand twist). Cần chọn theo hướng xoay của máy khoan. Mũi khoan thẳng không xoắn chủ yếu được sử dụng cho các vật liệu phi kim loại.

Chiều dài thân khoan

Máy khoan có thể được phân loại thành 3 loại: ngắn (stub), tiêu chuẩn (regular), và dài (long). Mũi khoan tiêu chuẩn có thân và rãnh có chiều sâu vừa phải, thường là loại mũi khoan phổ biến nhất.

Cách chọn máy khoan

Vì có nhiều loại máy khoan và mũi khoan khác nhau, việc lựa chọn có thể gây bối rối. Dưới đây là những điểm cơ bản cần lưu ý khi chọn sản phẩm:

Vật liệu làm việc

Máy khoan có thể dùng cho nhiều vật liệu như gỗ, kim loại, nhựa và bê tông. Máy khoan dùng cho kim loại cứng cũng có thể sử dụng cho vật liệu mềm như gỗ, nhưng kết quả có thể không đẹp. Nếu muốn có bề mặt hoàn thiện đẹp, hãy chọn mũi khoan phù hợp với vật liệu.

Chiều dài

Khi khoan lỗ trên các vật liệu dày, chiều dài của mũi khoan rất quan trọng. Mũi khoan càng dài càng khoan sâu được.

Hình dạng của trục

Có hai loại đầu kẹp: kẹp không chìa (keyless chuck) và kẹp lục giác (hexagonal chuck). Kẹp không chìa có thể giữ mũi khoan tròn hoặc lục giác, trong khi kẹp lục giác chỉ giữ mũi lục giác.

Tóm lại, máy khoan là công cụ hữu ích trong nhiều ngành công nghiệp. Hiểu rõ các đặc điểm của mũi khoan và chọn sản phẩm phù hợp với mục đích sẽ giúp sử dụng máy khoan một cách hiệu quả và an toàn.

Nguồn: Monotaro.