Cách vệ sinh dụng cụ phòng thí nghiệm

Vệ sinh dụng cụ phòng thí nghiệm là một công việc rất quan trọng vì những dụng cụ bẩn hoặc bị nhiễm bẩn có thể dẫn đến kết quả không chính xác trong quá trình thí nghiệm. Một cách tốt để đảm bảo dụng cụ thủy tinh đã sạch là kiểm tra xem nước cất có thể trải đều trên bề mặt hay không. Nếu nước bám đều, điều này cho thấy bề mặt không còn dầu mỡ hay chất bẩn có thể làm thay đổi thể tích đo hoặc làm nhiễm tạp chất vào dung dịch.

Quy trình cơ bản thường bắt đầu bằng những phương pháp nhẹ nhàng nhất, loại bỏ các chất rắn bám và sau đó sử dụng bàn chải, xà phòng hoặc chất tẩy rửa thông thường. Nếu những cách này không hiệu quả, hãy thử ngâm lâu hơn hoặc sử dụng các chất tẩy rửa mạnh hơn. Cuối cùng, sau khi dụng cụ đã được làm sạch hoàn toàn, rửa kỹ và để khô. Dưới đây là một số gợi ý và lưu ý cho từng bước trong quá trình này:

Vệ sinh ngay sau khi sử dụng

Vệ sinh dụng cụ phòng thí nghiệm bằng nước nóng hoặc máy rửa dụng cụ ngay sau khi sử dụng để tránh hình thành các cặn bẩn khó loại bỏ. Theo khuyến nghị của Corning, nếu không thể rửa ngay, hãy ngâm dụng cụ vào nước để giảm nguy cơ cặn bẩn bám cứng.

Sử dụng bàn chải phù hợp

Chà kỹ tất cả các phần của dụng cụ thủy tinh bằng bàn chải chuyên dụng. Đảm bảo bạn có sẵn nhiều loại bàn chải với kích thước phù hợp cho từng loại dụng cụ, như ống nghiệm, phễu, bình và chai. Corning khuyến nghị sử dụng bàn chải có cán bằng gỗ hoặc nhựa thay vì cán kim loại để tránh làm trầy xước hoặc mài mòn dụng cụ. Những bàn chải bị mòn cũng có thể gây trầy xước nếu lông bàn chải không còn bảo vệ được lõi.

Hình 1. Sử dụng bàn chải phù hợp khi vệ sinh dụng cụ phòng thí nghiệm

Sử dụng chất tẩy rửa

Khi rửa dụng cụ, có thể sử dụng nhiều loại xà phòng, chất tẩy rửa và bột làm sạch. Theo Corning, các chất tẩy rửa có tính mài mòn nhẹ sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn trên các dụng cụ thủy tinh rất bẩn, miễn là chúng không làm trầy bề mặt kính.

Thử ngâm dụng cụ

Nếu các chất tẩy rửa cơ bản không hiệu quả hoặc nếu có cặn bẩn ở những nơi bàn chải không thể chạm tới, hãy ngâm dụng cụ trong dung môi nhẹ nhàng. Hiệu quả của việc ngâm có thể được tăng cường bằng cách sử dụng nhiệt hoặc khuấy nhẹ.

Cân nhắc các phương pháp vệ sinh mạnh hơn

Đôi khi, cần phải sử dụng các dung dịch làm sạch mạnh hơn đối với những dụng cụ thủy tinh cực kỳ bẩn. Những dung dịch này thường có tính ăn mòn cao, bao gồm axit hoặc bazơ đậm đặc, và có thể gây nguy hiểm.

Tiệt trùng nếu cần thiết

Theo khuyến nghị từ nhà sản xuất thiết bị khoa học Millipore Sigma, một số dụng cụ thủy tinh cần được tiệt trùng trước khi làm sạch. Điều này bao gồm dụng cụ bị nhiễm máu đông hoặc các dụng cụ có chứa vi-rút và vi khuẩn có bào tử. Có thể tiệt trùng bằng nồi hấp, lò hấp hơi hoặc đun sôi trong 30 phút với nước pha 1% đến 2% xà phòng mềm hoặc chất tẩy rửa.

Hình 2. Tiệt trùng dụng cụ nếu cần thiết

Rửa sạch dụng cụ

Cặn xà phòng hoặc chất tẩy rửa còn sót lại có thể làm nhiễm bẩn công việc trong lần sử dụng tiếp theo. Có thể tham khảo quy trình rửa như sau:

• Rửa sơ bộ: Rửa thật kỹ bằng nước máy đang chảy, đổ đầy, lắc và xả ít nhất 6 lần. Nếu nước cứng, hãy dùng hệ thống khử ion hoặc thẩm thấu ngược.
• Rửa lần hai: Ngâm toàn bộ dụng cụ trong bể chứa nước cất hoặc nước tinh khiết.
• Rửa lần cuối: Rửa từng dụng cụ riêng lẻ bằng nước tinh khiết chất lượng cao.

Để dụng cụ khô

Dụng cụ thủy tinh có thể được làm khô tự nhiên. VietMRO mách bạn nên treo dụng cụ trên các chốt gỗ hoặc đặt trong giỏ, miệng hướng xuống dưới, với một lớp vải sạch bên dưới để giữ miệng dụng cụ sạch sẽ. Ngoài ra, có thể sấy dụng cụ trong lò ở nhiệt độ dưới 140°C. Tuy nhiên, đối với các dụng cụ đo thể tích, chỉ nên sấy ở nhiệt độ từ 80°C đến 90°C.

Nguồn: Theo Grainger