Đai ốc lục giác là gì? Phân loại và ứng dụng

Đai ốc là một trong những chi tiết cơ khí quan trọng, giúp liên kết chắc chắn các bộ phận trong thiết bị. Trong công nghiệp, đai ốc lục giác được sử dụng rộng rãi nhờ khả năng siết chặt linh hoạt và tháo lắp tiện lợi.

Phân loại đai ốc lục giác theo tiêu chuẩn công nghiệp

Theo độ dày danh nghĩa, đai ốc lục giác được chia thành ba loại chính: loại I, loại II và loại mỏng. Với cấp bền từ 8 trở lên, đai ốc được phân thành loại I và II. Trong đó:

• Đai ốc loại I là loại phổ thông nhất, có ba cấp:
  • Cấp A và B: dùng cho thiết bị hoặc kết cấu có bề mặt nhẵn, yêu cầu cao về độ chính xác.
  • Cấp C: dùng cho máy móc có bề mặt thô, không cần độ chính xác cao.
• Đai ốc loại II có độ dày lớn hơn, phù hợp với ứng dụng cần tháo lắp thường xuyên.

Về kích thước chuẩn:

• Loại I có chiều cao danh nghĩa m ≥ 0.8D, theo tiêu chuẩn GB/T6170.
• Loại II cao hơn loại I, tuân theo GB/T6175.

Lý do thiết kế loại II:

1. Giảm chi phí bằng cách tạo đai ốc không cần xử lý nhiệt.
2. Tăng độ dẻo dai, đảm bảo chỉ số ứng suất dù độ cứng không cao.

Việc phân loại đai ốc lục giác theo chiều cao và cấp bền là cơ sở để chọn đúng loại cho từng mục đích sử dụng.

Phân loại đai ốc lục giác theo bước ren, vật liệu và cấu trúc

Bên cạnh độ dày, đai ốc còn được phân theo nhiều tiêu chí kỹ thuật khác như:

• Bước ren: gồm chuẩn, thường, mịn, siêu mịn và ren ngược.
• Vật liệu chế tạo: thép không gỉ, thép carbon, đồng và sắt.
• Độ dày: chia thành loại dày và loại mỏng, phù hợp với không gian lắp đặt khác nhau.
• Phương pháp sử dụng: đai ốc đồng hàn nóng, ép nóng, gắn chìm và dùng sóng siêu âm.

Hình 1. Đai ốc lục giác được phân loại theo bước ren, vật liệu, độ dày và ứng dụng

Việc phân loại đai ốc lục giác dựa trên các yếu tố về vật liệu và kết cấu giúp kỹ sư lựa chọn đúng loại theo yêu cầu kỹ thuật. Nhờ sự đa dạng này, đai ốc phù hợp với nhiều ngành công nghiệp từ lắp ráp nhẹ đến công trình nặng.

Ứng dụng của đai ốc lục giác trong máy móc công nghiệp

Ốc lục giác thường đi kèm bu lông hoặc vít để cố định các chi tiết máy. Tùy theo loại và cấp:

• Đai ốc loại I: dùng phổ biến nhất.
• Cấp C: phù hợp thiết bị có bề mặt thô, độ chính xác thấp.
• Cấp A và B: dành cho cấu trúc yêu cầu cao về độ chính xác.
• Đai ốc loại II: dùng cho trường hợp tháo lắp nhiều lần.
• Loại mỏng: phù hợp không gian hẹp, đặc biệt trên mặt máy bị giới hạn chiều cao.

Nhờ tính linh hoạt trong thiết kế và độ chuẩn hóa cao, đai ốc trở thành chi tiết tiêu chuẩn không thể thiếu trong mọi ngành cơ khí. Những ưu điểm này cũng là lý do vì sao ốc lục giác luôn được ưu tiên trong các liên kết chịu tải lớn và có thể lặp lại tháo lắp.

Kết luận

Từ việc phân loại, vật liệu đến tiêu chuẩn thiết kế, đai ốc giữ vai trò thiết yếu trong bảo đảm liên kết cơ khí. Việc hiểu đúng về phân loại đai ốc lục giác sẽ giúp người dùng lựa chọn phù hợp với nhu cầu vận hành. Hy vọng những kiến thức trên giúp bạn có thêm nền tảng để chọn đúng loại đai ốc cho thiết bị kỹ thuật.

Nguồn: Theo ZKH