Hiện tượng chết ren

Ốc và bu lông là những bộ phận không thể thiếu trong thiết kế và lắp ráp máy móc. Nếu thiếu các mối ghép này, những công trình quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta sẽ không thể bền vững. Vì vậy, chất lượng và cách sử dụng ốc, bu lông có tầm quan trọng rất lớn. Tuy nhiên, bất chấp những tiến bộ qua nhiều năm, các mối ghép này vẫn gặp phải những vấn đề nhất định, trong đó phổ biến nhất là hiện tượng chết ren. Hãy cùng tìm hiểu về hiện tượng này và cách khắc phục.

Hiện tượng chết ren là gì?

Một trong những vấn đề phổ biến khi lắp đặt các mối ghép là chết ren (galling). Đây là hiện tượng khi bu lông bị xoắn gãy, và các rãnh ren của bu lông dính chặt vào rãnh ren của đai ốc. Trong quá trình siết chặt, áp lực và ma sát tăng lên giữa hai bề mặt, làm lớp oxit bảo vệ bị phá vỡ và thậm chí bị loại bỏ. Các điểm tiếp xúc giữa hai bề mặt sẽ gắn kết với nhau mạnh hơn, gây tăng cường độ kết dính.

Hình 1. Hiện tượng chết ren là gì?

Trong các trường hợp nghiêm trọng, chết ren có thể làm rãnh ren bị kẹt cứng hoàn toàn; nếu tiếp tục siết chặt, bu lông có thể bị vặn đứt hoặc rãnh ren bị bong ra hoàn toàn. Khi đã xảy ra hiện tượng chết ren, gần như không thể tháo rời mối ghép mà không phải cắt hoặc tách đai ốc.

Phòng tránh hiện tượng chết ren

Rõ ràng, hiện tượng chết ren không hề lý tưởng đối với các cấu trúc quan trọng như nhà ở, cầu đường và nhà xe. May mắn thay, có một số biện pháp phòng ngừa có thể giúp ngăn chặn sự ăn mòn, chết ren, kẹt ren và rách ren của bu lông và các chi tiết lắp ráp trong quá trình tháo lắp.

Chất lượng của bu lông và đai ốc

Nếu các mối ghép không đạt chất lượng, các công trình không chỉ dễ gặp sự cố mà còn có thể gây nguy hiểm cho tất cả mọi người. Ốc và bu lông kém chất lượng dễ hỏng, gỉ sét và nứt vỡ hơn. Chúng cũng bị xuống cấp nhanh chóng, dẫn đến tăng chi phí do phải thay thế thường xuyên. Mua các loại mối ghép chất lượng cao sẽ tiết kiệm thời gian và tiền bạc, cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn.

Bên cạnh đó, hãy kiểm tra chất lượng kỹ lưỡng trước khi lắp đặt các mối ghép mới. Đảm bảo rằng các sản phẩm sạch sẽ và không bị hư hại, vì các khuyết tật và mảnh vụn có thể làm tăng nguy cơ chết ren. Với các mối ghép chất lượng cao, bạn có thể đảm bảo tính an toàn và độ tin cậy của công trình.

Hình 2. Kiểm tra kĩ chất lượng của bu lông và đai ốc

Bôi trơn

Ngay cả với những sản phẩm chất lượng cao, vẫn có khả năng xảy ra sự cố. Ốc và bu lông thường phải chịu ma sát thường xuyên, đặc biệt là trong các cấu trúc thép lớn. Bôi trơn ren trong và ren ngoài có thể giúp giảm thiểu khả năng chết ren. Các hợp chất chống kẹt có thể cung cấp độ bôi trơn cần thiết để giảm ma sát và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Những giải pháp này có thể được áp dụng trong lúc lắp ráp hoặc có thể được xử lý trước để ngăn chặn các vấn đề trong tương lai.

Hình 3. Bôi trơn ren trong

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải loại chất bôi trơn nào cũng phù hợp với mọi loại vật liệu. Ví dụ, thép không gỉ thường được sử dụng trong các công trình liên quan đến thực phẩm, vì vậy một số chất bôi trơn có thể gây hại trong trường hợp tiếp xúc với thực phẩm. Hãy đảm bảo chọn hợp chất an toàn cho thực phẩm nếu công trình có thể tiếp xúc với thực phẩm. Các ngành công nghiệp khác nhau như hàng hải hoặc môi trường nhiệt độ cao cũng có những yêu cầu đặc biệt. Tùy chỉnh sẽ giúp ngăn ngừa các sự cố và cải thiện hiệu quả công việc.

Tốc độ lắp đặt

Nhiệt và ma sát thường có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Do đó, nhiệt độ đóng vai trò quan trọng trong khả năng xảy ra hiện tượng chết ren. Để phòng ngừa, hãy cố gắng lắp đặt ốc và bu lông với tốc độ chậm hơn. Sử dụng công cụ thao tác bằng tay vì nhiệt độ phát sinh từ công cụ điện có thể làm tăng nguy cơ chết ren. Việc giảm tốc độ lắp đặt sẽ giúp duy trì độ mát và đôi khi có thể hoàn toàn khắc phục vấn đề chết ren.

Nguồn: Theo Grainger