Lỗi thường gặp trên máy in 3D gồm tắc đầu phun và lỗi cảm biến
Máy in 3D là thiết bị công nghệ cao, ngày càng được sử dụng rộng rãi trong thiết kế, sản xuất và giáo dục. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, một số lỗi phổ biến có thể xảy ra, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm in và tuổi thọ thiết bị. Hai lỗi thường gặp nhất là tắc đầu phun (nozzle clogged) và lỗi cảm biến (sensor error). Hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục những lỗi này sẽ giúp người dùng vận hành máy in hiệu quả, ổn định và tiết kiệm chi phí sửa chữa.
Lỗi tắc đầu phun (Nozzle Clogged)
Dấu hiệu nhận biết
- Máy hoạt động bình thường nhưng không đùn nhựa ra.
- Sợi nhựa ra không đều, lúc nhiều lúc ít, hoặc bị đứt quãng.
- Đầu đùn phát ra tiếng kêu lách tách, motor đùn bị trượt.
Nguyên nhân
- Chất lượng filament kém, chứa nhiều tạp chất hoặc hút ẩm.
- Nhiệt độ in không phù hợp với loại nhựa sử dụng.
- Đầu phun bám cặn do nhựa cháy, tích tụ lâu ngày.
- Kẹt phần nhựa cũ.
Cách xử lý
- Tăng nhiệt độ đầu phun lên khoảng 10–20°C so với bình thường để làm mềm cặn, sau đó dùng dây thép mảnh hoặc kim thông chuyên dụng làm sạch.
- Thực hiện “Cold Pull”: Làm nóng đầu in, đưa sợi nhựa nhiệt thấp vào (như nylon), rồi kéo ra để lấy sạch cặn bẩn bên trong.
- Nếu đầu phun quá tắc hoặc đã xuống cấp, thay vòi phun mới.
- Sử dụng filament chất lượng tốt, bảo quản trong hộp chống ẩm.
Lỗi cảm biến (Sensor Error)
Các loại cảm biến thường gặp lỗi
- Cảm biến nhiệt (Thermistor): đo nhiệt độ đầu phun hoặc bàn nhiệt.
- Cảm biến giới hạn (Endstop): xác định điểm dừng của trục X/Y/Z.
- Cảm biến tự cân bằng bàn in (Auto Bed Leveling Sensor): ví dụ như BLTouch, CR Touch.
Dấu hiệu nhận biết
- Máy không xác định đúng vị trí trục, in lệch lớp.
- Không thể home trục hoặc bàn in không cân bằng.
- Báo lỗi nhiệt độ: quá nhiệt, báo nhiệt âm hoặc sai lệch lớn.
Nguyên nhân
- Dây cáp lỏng, đứt ngầm bên trong.
- Cảm biến bị lệch, bẩn hoặc hư hỏng vật lý.
- Firmware không tương thích sau khi cập nhật phần mềm.
- Nguồn điện cấp yếu khiến tín hiệu cảm biến chập chờn.
Hình 1. Kiểm tra dây cáp lỏng, đứt ngầm bên trong
Hình 2. Bám cặn do nhựa cháy, tích tụ lâu ngày
Cách xử lý
- Kiểm tra và cắm chắc lại dây cáp kết nối cảm biến.
- Vệ sinh cảm biến nếu có bụi bẩn, mảnh nhựa bám vào.
- Reset lại máy, cập nhật firmware mới phù hợp với phần cứng.
- Nếu cảm biến hư hỏng, thay thế bằng linh kiện chính hãng để đảm bảo độ chính xác khi vận hành.
Lời khuyên
- Bảo dưỡng định kỳ máy in 3D: vệ sinh đầu phun, kiểm tra cảm biến, tra dầu ray trượt.
- Sử dụng vật liệu in chất lượng và bảo quản kỹ trong môi trường khô ráo.
- In test ngắn sau mỗi lần tháo lắp hoặc thay linh kiện để phát hiện sớm lỗi kỹ thuật.
- Nếu không tự xử lý được, nên liên hệ trung tâm bảo hành hoặc đơn vị sửa chữa uy tín.
Hình 3. Test ngắn máy in 3D sau mỗi lần bảo dưỡng, tháo lắp
Hình 4. Vệ sinh bụi bẩn mảnh nhựa bám vào máy in 3D
