Phân loại dụng cụ cách điện trong ngành công nghiệp

Dụng cụ cách điện là thiết bị không thể thiếu trong các công việc liên quan đến hệ thống điện. Các dụng cụ cách điện giúp đảm bảo an toàn cho người lao động khi tiếp xúc hoặc làm việc gần các bộ phận mang điện. Bài viết này giới thiệu tổng quan về dụng cụ cách điện, bao gồm các loại dụng cụ an toàn cơ bản và dụng cụ hỗ trợ, đồng thời phân loại dụng cụ cách điện theo tiêu chuẩn kỹ thuật để người đọc có cái nhìn toàn diện về sản phẩm.
Giới thiệu về công cụ cách điện
Dụng cụ an toàn cơ bản
Là những công cụ có thể tiếp xúc trực tiếp với phần mang điện, có khả năng chịu được điện áp làm việc của thiết bị trong thời gian dài một cách tin cậy. Các dụng cụ phổ biến như: gậy cách điện, kìm cách điện.
- Gậy cách điện là thuật ngữ chung chỉ các dụng cụ cách điện chuyên dùng trong hệ thống điện lực, có thể sử dụng để làm việc trên thiết bị mang điện, bảo trì hoặc sửa chữa khi thiết bị đang mang điện.
- Kìm cách điện được dùng để lắp đặt và tháo gỡ cầu chì cao áp hoặc thực hiện các công việc tương tự, chủ yếu áp dụng trong hệ thống điện có điện áp 35 kV trở xuống.

Hình 1. Gậy cách điện và kìm cách điện
Dụng cụ hỗ trợ an toàn
Là các công cụ giúp tăng cường độ tin cậy của dụng cụ an toàn cơ bản và ngăn ngừa các nguy cơ do điện áp chạm và điện áp bước gây ra. Bao gồm găng tay cách điện, giày cách điện.
- Găng tay cách điện là loại găng tay có năm ngón làm từ cao su, chủ yếu dùng trong các công việc điện, có tác dụng bảo vệ tay hoặc toàn thân người dùng. Găng tay có khả năng chống điện, chống nước, chống axit, kiềm, hóa chất và dầu mỡ.
- Giày cách điện, còn gọi là giày cách điện cao áp hoặc giày mỏ than, là loại giày đặc biệt có tính năng cách điện.

Hình 2. Găng tay và giày cách điện
Phân loại dụng cụ cách điện theo cấu trúc cách điện
Loại I
Là dụng cụ điện động sử dụng cách điện cơ bản thông thường. Trong việc phòng chống điện giật, không chỉ dựa vào cách điện cơ bản mà còn phải bổ sung biện pháp an toàn dự phòng, tức là bảo vệ tiếp địa cho các phần kim loại dẫn điện bên ngoài không mang điện trong điều kiện bình thường nhưng có thể mang điện khi cách điện cơ bản bị hỏng. Để đảm bảo an toàn, tiếp địa bảo vệ phải có ít nhất hai điểm, đồng thời phải có bảo vệ rò điện, và yêu cầu người sử dụng mang dụng cụ cách điện bảo hộ.
Loại II
Là dụng cụ điện động có cách điện đôi hoặc cách điện tăng cường. Trong phòng chống điện giật, dụng cụ không chỉ dựa vào cách điện cơ bản mà còn có biện pháp cách ly đôi hoặc cách điện tăng cường giữa các phần mang điện thông thường và các phần có thể chạm được không mang điện nhưng dẫn điện. Điều này tương đương với việc tích hợp dụng cụ bảo hộ cách điện cá nhân vào bên trong dụng cụ một cách hiệu quả và tin cậy.
Loại III
Là dụng cụ điện động sử dụng nguồn điện an toàn với điện áp cực thấp (SELV – Safety Extra Low Voltage). Việc phòng chống điện giật dựa trên nguồn điện cấp qua biến áp cách ly an toàn.
Kết luận
Việc lựa chọn và sử dụng đúng loại dụng cụ cách điện là yếu tố then chốt đảm bảo an toàn lao động trong ngành công nghiệp điện. Hiểu rõ về các loại dụng cụ và phân loại theo cấu trúc cách điện giúp người sử dụng phòng tránh nguy cơ điện giật và duy trì hiệu quả công việc. Vì vậy, việc trang bị dụng cụ cách điện phù hợp là điều cần thiết cho mọi công tác liên quan đến điện.