Tầm quan trọng của chuỗi cung ứng
Một chuỗi cung ứng hiệu quả không chỉ đơn thuần là quy trình vận chuyển hàng hóa. Việc hiểu rõ về đa dạng doanh nghiệp trong chuỗi, duy trì nguồn cung ổn định và có phương án dự phòng trước các sự kiện bất ngờ sẽ giúp chuỗi cung ứng vận hành trơn tru, đảm bảo lợi nhuận bền vững cho tất cả các bên liên quan.
Việc mua sắm nguyên vật liệu với giá hợp lý có thể quyết định sự thành bại của một doanh nghiệp. Trong thế giới hiện đại, cả ngành công nghiệp lẫn người tiêu dùng đều mong muốn hàng hóa được giao nhanh hơn, rẻ hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp cũng phải đảm bảo sản phẩm được cung cấp hoặc sản xuất đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường, tránh tình trạng tồn kho dư thừa hoặc khan hiếm hàng hóa. Để đạt được những mục tiêu này, chuỗi cung ứng hiệu quả đóng vai trò then chốt.
Chuỗi cung ứng là gì?
Hiểu một cách đơn giản, chuỗi cung ứng là tập hợp các hoạt động mà doanh nghiệp thực hiện để có được hoặc phân phối hàng hóa. Quá trình này thường bao gồm việc chuyển đổi nguyên liệu thô thành sản phẩm hoàn chỉnh cho khách hàng, cùng với khâu vận chuyển trung gian. Nếu không có một chuỗi cung ứng hiệu quả, doanh nghiệp có thể mất khách hàng hoặc đánh mất lợi thế cạnh tranh.
Những yếu tố quan trọng của chuỗi cung ứng
Chuỗi cung ứng là một phần thiết yếu của hệ thống kinh doanh và có tác động lớn đến nền kinh tế. Hiểu rõ các yếu tố cốt lõi sau sẽ giúp doanh nghiệp vận hành chuỗi cung ứng một cách hiệu quả.
Sự đa dạng trong chuỗi cung ứng
Không phải chuỗi cung ứng nào cũng do một tổ chức duy nhất vận hành. Trên thực tế, phần lớn chuỗi cung ứng liên quan đến nhiều bên với những lợi ích kinh doanh khác nhau. Vì vậy, nhiều công ty có thể không nhận thức được toàn bộ những đối tác tham gia vào chuỗi của họ.
Chẳng hạn, một công ty khai thác quặng sắt và tinh luyện thành thép có thể bán thép cho một doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử và robot ở nước ngoài. Nhà sản xuất robot sau đó sẽ lắp ráp thành các hệ thống robot hoàn chỉnh và bán cho một công ty khác để sử dụng trong dây chuyền sản xuất. Như vậy, công ty luyện kim và công ty sử dụng robot không hề có mối liên hệ trực tiếp nhưng vẫn phụ thuộc lẫn nhau. Nếu một trong hai công ty rút khỏi chuỗi (do phá sản hoặc rời khỏi thị trường), cả hai bên đều chịu ảnh hưởng tiêu cực.
Ngoài ra, mọi doanh nghiệp đều mong muốn tối đa hóa lợi nhuận. Nếu một công ty tăng giá nguyên vật liệu ngay từ đầu chuỗi cung ứng, tất cả các doanh nghiệp tiếp theo trong chuỗi sẽ bị ảnh hưởng, đẩy giá thành sản phẩm cuối cùng lên quá cao. Điều này có thể khiến khách hàng tìm kiếm nhà cung cấp khác, làm gián đoạn chuỗi hiện tại. Vì vậy, các doanh nghiệp cần hợp tác chặt chẽ với nhau, đưa ra mức giá hợp lý để đảm bảo chuỗi hoạt động trơn tru và giữ chân khách hàng. Khi đó, tất cả các bên tham gia đều có lợi nhuận ổn định.
Cân bằng cung và cầu
Để chuỗi cung ứng hoạt động ổn định, nguồn nguyên liệu phải luôn sẵn có. Khi giá cả leo thang, thời gian vận chuyển kéo dài hoặc nguồn cung khan hiếm, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc hoàn thành đơn hàng đúng hạn. Điều này ảnh hưởng đến toàn bộ các đối tác phía sau trong chuỗi cung ứng và làm giảm lợi nhuận, do khách hàng có thể tìm đến nhà cung cấp khác.
Hình 1. Cân bằng cung và cầu
Dù chuỗi có nhiều tầng lớp doanh nghiệp tham gia, nhưng nó chỉ thực sự hiệu quả khi có nhu cầu từ khách hàng cuối cùng. Mọi quy trình trong chuỗi cung ứng đều phải tập trung vào nhu cầu của người tiêu dùng. Nếu khách hàng không mua sản phẩm, doanh nghiệp cuối cùng trong chuỗi sẽ giảm lợi nhuận, kéo theo sự suy giảm của toàn bộ chuỗi cung ứng.
Một chiến lược thông minh là luôn có sẵn phương án thay thế, tìm kiếm các nhà cung cấp dự phòng trước khi nguồn cung hiện tại gặp vấn đề. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động ứng phó với các biến động của thị trường.
Ứng phó với các sự kiện bất ngờ
Những sự kiện bất ngờ là nguyên nhân chính gây gián đoạn chuỗi cung ứng. Chúng có thể chia thành hai nhóm:
- Sự cố nội bộ: Bao gồm những vấn đề do chính doanh nghiệp trong chuỗigây ra, như thu hồi sản phẩm lỗi, tai nạn trong vận chuyển, chi phí gia tăng đột ngột…
- Sự cố bên ngoài: Gồm các yếu tố mà doanh nghiệp không kiểm soát được, chẳng hạn như lệnh hạn chế biên giới, thiên tai, thuế nhập khẩu…
Dù gặp phải bất kỳ sự cố nào, việc duy trì tồn kho dự trữ có thể giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro. Khi chuỗi gặp trục trặc, doanh nghiệp vẫn có thể duy trì hoạt động bằng cách sử dụng lượng hàng dự trữ. Trong trường hợp nghiêm trọng, khoảng thời gian này cũng đủ để công ty tìm kiếm một nhà cung cấp thay thế. Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp bán lẻ và công nghiệp đầu tư vào kho bãi để dự phòng trước những tình huống bất ngờ.
Ngoài ra, nếu hàng hóa bị thiếu hụt hoặc giá cả tăng đột biến, thị trường hàng cũ cũng là một giải pháp khả thi. Chẳng hạn, một nhà máy sản xuất ô tô đặt mua số lượng lớn robot công nghiệp nhưng chỉ nhận được một phần nhỏ. Để đảm bảo tiến độ sản xuất, họ có thể mua robot cũ để sử dụng tạm thời. Do đó, nắm rõ chuỗi cung ứng sẽ giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc tìm kiếm giải pháp thay thế khi cần thiết.