An toàn robot: Đảm bảo an toàn lao động trong môi trường làm việc
An toàn robot là yếu tố thiết yếu trong các ngành ứng dụng robot. Việc thực hiện các biện pháp an toàn đúng cách không chỉ bảo vệ người lao động mà còn tối ưu hóa hiệu suất tự động hóa. Từ nhận diện nguy cơ, tuân thủ tiêu chuẩn, đến việc thiết lập môi trường làm việc an toàn và bảo trì hệ thống, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng.
Trong bối cảnh các ngành công nghiệp đang phát triển nhanh chóng, robot đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất và đảm bảo an toàn tại nơi làm việc. Khi việc sử dụng robot công nghiệp ngày càng phổ biến, việc ưu tiên an toàn robot trở nên cấp thiết nhằm ngăn ngừa tai nạn và thương tích. Dù robot cộng tác (cobot) mang đến cơ hội tương tác độc đáo giữa con người và máy móc, chúng cũng đặt ra những thách thức mới về mặt an toàn. Bài viết này khám phá các khía cạnh chính của an toàn robot, cung cấp các thông tin hữu ích và hướng dẫn nhằm bảo vệ người lao động đồng thời tối ưu hóa lợi ích của tự động hóa.
Tầm quan trọng của an toàn robot
Sự tăng trưởng nhanh chóng của robot trong các ngành như sản xuất, kho vận, và hóa dầu đã thay đổi cách thực hiện công việc. Robot công nghiệp có khả năng xử lý các nhiệm vụ nguy hiểm, lặp đi lặp lại và không thoải mái, qua đó giảm nguy cơ chấn thương cho con người. Tuy nhiên, việc giải quyết các vấn đề an toàn liên quan đến sự hợp tác giữa con người và robot là rất cần thiết để giảm thiểu rủi ro và tạo ra môi trường làm việc an toàn.
Quy trình nhận diện và đánh giá nguy cơ khi áp dụng robot vào môi trường làm việc
Trước khi triển khai hệ thống robot, cần thực hiện quy trình nhận diện và đánh giá nguy cơ toàn diện. Quy trình này bao gồm việc xác định các rủi ro tiềm tàng liên quan đến việc sử dụng robot tại nơi làm việc. Các yếu tố như loại công việc được thực hiện, mức độ tương tác giữa robot và con người, và môi trường làm việc cần được xem xét. Thông qua việc đánh giá kỹ lưỡng, doanh nghiệp có thể áp dụng các biện pháp an toàn phù hợp để giảm thiểu nguy cơ.
Tiêu chuẩn và quy định về an toàn robot
Dù hiện tại không có tiêu chuẩn OSHA cụ thể cho ngành robot, các tổ chức nên tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn hiện hành. Tiêu biểu, việc tuân thủ các quy định như ANSI R15.06-2012 và ISO 10218 là rất quan trọng. Các tiêu chuẩn này cung cấp hướng dẫn toàn diện về nhận diện rủi ro, thiết kế biện pháp an toàn, thử nghiệm hệ thống, và vận hành robot hiệu quả. Ngoài ra, các quy định có thể khác nhau giữa các quốc gia, do đó doanh nghiệp cần đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn địa phương và quốc tế.
Phương pháp đảm bảo an toàn robot
Khi tích hợp robot vào nơi làm việc, việc tạo môi trường làm việc an toàn là tối quan trọng. Một số biện pháp chính gồm:
- Rào chắn vật lý và cảm biến: Sử dụng rào chắn vật lý như lan can, hàng rào hoặc tường để hạn chế tiếp cận khu vực robot hoạt động. Sử dụng cảm biến sàn hoặc rèm ánh sáng để tự động dừng robot khi nhân viên tiến vào vùng bảo vệ.
Hình 1. Lắp đặt rào chắn vật lý nhằm hạn chế tiếp cận khu vực robot hoạt động
- Quy trình khóa/mở thiết bị: Huấn luyện nhân viên về quy trình khóa/mở thiết bị (lockout/tagout) để đảm bảo robot được tắt an toàn trong quá trình bảo trì.
- Lập trình liên kết với thiết bị an toàn: Kết nối hệ thống lập trình robot với các thiết bị an toàn như cảm biến dừng hoặc khóa cửa để đảm bảo khi thiết bị được kích hoạt, robot sẽ dừng ngay lập tức.
- Giao tiếp rõ ràng các quy tắc an toàn: Thường xuyên nhắc nhở và đăng tải quy định an toàn tại nơi làm việc, bao gồm việc giữ khu vực robot sạch sẽ, mặc đồ bảo hộ phù hợp, và loại bỏ điều khiển từ xa khỏi khu vực hoạt động.